Schruouwen trog Ken Ho

Molkwar is un doap yn ‘e gemeente Suudwêst-Fryslôn, in hat teneistebi 220 ynwenners nei schatting yn et jier 2004. Syn namme hat to tankjen oan ‘e wettereftige omkreien di er tefoeg foar leit om melkfee op te weidzjen.

Fonôds wae Molkwar un belangrike seafardersplak. Derneist steet Molkwar ik wol ynternasjonaal bekond om syn dracht in schilderkunst.

Yn dut artikel prate wi om de trea schaaimerken fon ‘t doap Molkwar.

(a) Der wie un protte seahannel yn Molkwar, in wol yn Swannefleish

Froeger yn ‘e sôntiende eauw wannen er folle mear minsen as er noe bin. Er wannen so’n 1500 minsen di hannel mei fluitschippen op ‘e sea  druouwen tussen Denemark in Sweden. Om Swannefleish stie de hannel bekond. Dut is ik werom te sjean op ‘t doarpswapen fon Molkwar, wer un greate witte swan op steet.

Mar letter gie de hannel efterút in wannen folle minsen nei de neibylezende doap Hyper fehuzet. Sodwaande bin er noe net folle minsen yn Molkwar.

(b) Frimlingen bin maklik ferwarret tussen de eilôntsys yn Molkwar

It doap Molkwar is op acht eilôntsys boud, di ollegear fon elkoar trog wetter schaat bin. Bregjys in planken worre bruukt trog de doapsbewenners om kontakt mei-elkoar to hôden

Dut kon wol fewarrend wêze for frimdlingen. So geet et feteltsje yn Molkwar, dot folle frimdlingen harren wei tussen de 27 brêgen net fine kon.

(c) Et útstoane Molkwarders wae un tige behôdende Frise streektaal

It doap Molkwar kon froeger ik wol syn eigen streektaal, et Molkwarders. So reizen folle butenlonners froeger nei et doap Molkwar ollinne mei et doel om de taal to hearen. So wodt et seid, dot et Molkwarders un soad gelikenis hat mei et Odfrys.

Jammer genog wodde et Molkwarders  útstoan tsjin de tweintigste eauw. Foarol wot de lûden in wêdschot oangeet, is et Molkwarders heel oas as et moderne Standaardfrys.

Sodwaande dogt uus Taalprojekt er onder oaren oan, et Molkwarders ny libben yn to blazen. Dut kon op ‘e folgjende twae wizen gebêre.

De ollereaste wize is oan ‘e bortaal fon et Molkwarders, et Hylpers, foarbeeld to nimmen. Sowol et Molkwarders as et Hypers bin tige behôdende Frise streektalen, wot to tankjen hat oan ‘e isolearret posysje fon ollebeide doapen, Molkwar in Hylpen. Wyl et Molkwarders útstoan is, wodt et Hylpers nog heeltid spritsen. Boppedot lykje se wol openkorm. Taalkundige forgelik soaë hir goed to pos komme.

Un oare wize is gebrúk to maitsjen fon de oerleveret dokuminten yn et Molkwarders. Fonút ‘e ein fon ‘e achttiende in et begin fon ‘e njuggentsiende eauw wodden schriften ol yn et Molkwarders oerleveret. Foarbeelden hirfon bin un hôdstik út ‘t Nye Testamint in un fetaling fon un boek fon Simon Gorter, Gelikenis fon de Ferleane Soan.