Skreaun troch Dyami Millarson

It is net altiten maklik foar begjinners yn it rjocht om ûnderskie te meitsjen tusken materieel en formeel rjocht. Formeel rjocht hat betrekking op ‘e foarm fan it rjocht, en dêrom wurdt it ek prosesrjocht neamd. Materieel rjocht hat te dwaan mei de ynhâld, en dêrom wurdt it ek gewoan posityf of objektyf rjocht neamd; it is gewoan it rjocht yn syn algemienheid. Dus yn it koart, formeel rjocht giet om ‘e foarm en materieel rjocht om ‘e ynhâld.

Men kin materieel rjocht omskriuwe as de rjochtsregels dy’t gean oer hoe de minsken yn ‘e maatskippij harren tsjin inoar ferhâlde moatte. Men kin formeel rjocht tagelyks omskriuwe as de rjochtsregels dy’t gean oer it bewarjen fan it materiële rjocht. Mei oare wurden, it materiële rjocht is itjinge dat foarskreaun is oan alle minsken yn ‘e maatskippij en it formele rjocht is itjinge dat útfiering jout om it foarskreaune yn stân te hâlden. It formele rjocht kin beskôge wurde as de beskerming fan it materiele rjocht.

It is moai om te betinken dat it rjocht in stelsel is dat himsels yn stân hâldt. It posityf rjocht kin net sûnder it prosesrjocht; wylst it prosesrjocht it objectyf rjocht ferdigenet, beskriuwt it objectyf rjocht hoe’t alle minsken yn ‘e maatskippij mei elkoar om te gean hearre. Materieel en formeel rjocht binne begrippen dy’t oan ‘e basis steane fan ‘e rjochtswittenskip, en elkenien moat se einliks kenne. Men soe wol sizze kinne dat it materieel en formeel rjocht de yin en yang fan it rjocht binne; de ien kin net sûnder de oar bestean, en hja hâlde elkoar dwaande.