Mēhaih yèhlóuhdaaihhohk gwóngdūngwá pingyāmfōngngon?

Yàuh Ken Ho jaansé

Gwóngdūngwá haih hēunggóngyàhn ge móuhyúh. Daahnhaih yáuhcheui ge haih, ngóhdeih jíwui góng, yìh m`h wui sé. Sēuiyìhn wa héi lī yāthāk daaihbouhfaahn hēunggóngyàhn yahtsèuhngsāngwuht ge yúhyìhn dōujuhng haih gwóngdūngwá, daahnhaih héi lĪgo saigaaigokdei m’htùhng yúhyìhn yānfōgeifaatdaaht yìh jipjūkbindāk dōjó ge deikàuhchyūn ge sìhdoi, ngóhdeih sēuiyiu lámháh dímyéung heui bóuyuhk saisíu ge yúhyìhn. Dōngyìhn yātgo yúhyìhn góng haih jeuijuhngyiu, daahnhaih syūsé yikdōu m’hhóyifātsih. Ngóh tùhngyi fàahntáijih jeuilàhnggau hínsi gwóngdūngwá ge méih, daahnhaih héi bóuchyùhn faatyām fōngmihn, jauhbéigau seunsīk. Yìh faatyām jauh jingjing haih hohkjaahp yātgo sānge yúhyìhn jeui junhngyiu ge wàahnjit. Fàahntáijih hóyíh gáaisīk dóu múihyātjehkji ge yàuhlòih, yìhché múihyātjehkji buihauh ge gusih juhnghóuhóu tēngtìm. Daahnhaih yùhgwó yiu bóuchyùhn gwóngdūngwá gewá, jauhyātdihng yiu bóuchyùhn kéuih ge faatyām. M’hhaih gewá, gwóngdūngwá jauhwui maahnmáahn bei wàihmòhng.

Yáuhyàhn wuiwah, pìhngsìh jigéi dōuwui dáháh Chinglish gám. Laihyùh “Lei gum yat sik jo fan mei?” (Léih gām yaht sihk jó faahn mei?) Máuh chìhngdou seung, ngóhdeih dōu yíhgīng yáuh go Idea dímyéung yuhng yīngmánjihmóuh (Roman letters) lèih pingsé gwóngdūngwá faatyām. Daahnhaih yīngmánbúnsān jauhhaih yātgo chyunfaat tùhng faatyām dōu m’h yātji ge yúhyìn, laihyùh /ee/ (sheep), /ea/ (feat), /e-e/ (deplete), /y/ (happy) dōu hóyíh bíudaaht /i/ ge sīngyām. Yùhgwó yiu bíudaaht sī (詩) lījehkjih gewá, jauhwui yáuh hóudō júng séfaat, laihyùh see/sea/sy, jousìhng hóudō wahnlyuhn.

Yèhlóuhdaaihhohk gwóngdūngwá pingyāmfōngngon héihchō haih béi ngoihgwokyàhn (gwóngdūngwá fēi móuhyúhsíyùhngjé) yuhnglèih hohk gwóngdūngwá gé. Ngóh héichō móuh lámgwo haihmaih jānhaih yáuh ngoihgwokyàhn yānwaih līgofōngfaat yìhsìhnggūng hohksīk jó gwóngdūngwá. Daahnhaih héi yihlìhngyātgáulìhn yihyuhtfahn góján jauh béi ngóh sīkjó yáuh géigo yisahpseui tàuh ge ngoihgwokyàhn héi ngóhhēunggóngngūkkéi fuhgahn ge gāaitàuh yuhng gwóngdūngwá chyùhndouh.  Jīhauh ngóh jauh tùhngkéuih deihbāan gónggwóngdūngwá hóuchíh deihdouh tóusāngtóujéuhng ge hēunggóngyàhn múihyāt go sīngkèih gin yātchi mihn, ginjó sāam go yuht (daaihkeui heui dou m’hyuht jūng). Sēuiyìhn ngóh jeuihauh dōu móuh seungaau, daahnhaih ngóh jauh mahn jó kéuihdeih hóuhdō gwāanyū kéuihdeih dímyéung hohk gwóngdūngwá ge mahntàih. Kéuihdeih haih chyùhngaausih. Kéuihdei lèih hēunggóngjīchìhn wuisīn héi méihgwok dōngdeih ge chyùhngaausihfahnlinjūngsām hohkjaahp léunhg go sīngkèih ge gēichó gwóngdūngwá. Kéuihdeih wah, kéuihdeih dōuhaih sīnyuhng līgo pingyāmfōngngon, jīhauh sīn hohk hohnjih. Ngóh sīk gógo chyùhngaausih yíhgīnglèihjó yātlìhnbun, sóyi dōu sīk tái tùhngmaaih sé hohnjih. Daahnhaih ngóh yihkdōu sīkjó go ngāamngāam lèihhēunggóng móuhlōi ge chyùhngaausih, kéuihjauh m’h sīk tái hohnjih.

Dōngyìhn, līyāt bāan ngoihgwokyàhn yānwaih sèhngyaht tùhng gaauwúi ge hēunggóngsìhngyùhng gaaulàuh, tùhngmàaih kéuideih yauh yahtyaht chēutgāai yuhnggwóngdūngwá góngyéh, sóyi jeunbouh sàhnchok. Daahnhaih, līgo yèhlóuhdaaihhohk gwóngdūngwá pingyāmfōngngon bītdihng haih kéuihdeih hohkjaahp gwóngdūngwá ge daahpgeuhksehk. Hohnjih deui hóudō ngoihgwokyàhn hohkjaahp jūngmán kauhsìhng hóudaaih ge maahntài (Póutūngwá dōu wàahnhóu, yānwaih kéuih yáuh gūnfōngjīchìh ge póutūngwá yāmbīu, yìhkjīk haih pingyām (póutūngwá pīnyīn)). Ngóh yihngwàih ngoihgwokyàhn póupin hohk póutūngwá dōdī, máuhchìhngdouhseung dōuhaih yānwaih yáuh pingyām, tùhngmàaih kèih gwóngfaahn làuhchyùhn.

Jóngkuhtlèihgóng, ngóh jihjaahp gwóngdūngwá pingyām tùhngmàaih tùhng hohkjó gwóngdūngwá, lèihji méihgwok ge chyùhngaausih ge gīngyihm waahbéi ngóhjī, līgo gwóngdūngwá pingyāmfōngngon deui hohkjaahp tùhngmaaih bóuyuhk gwóngdūngwá hóuyáuh yuhng. Hóuchíh yīngmán gám, kéuih līyāthāk haih chyùhnsaaigaai jeui dō yàhnyuhng ge yúhyìhn. Yùhgwó gwóngdūngwá dōu hóyíh héi syūsé seuhng gwóngfaahnlàuhchyùhn dī ge wá, ngóh sēungseun gwóngdūngwá ge sāngchyùhnhūnggāan wui daaih dī.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s